Όμορφη πολιτεία με νησιώτικο χρώμα, το Γύθειο, έδρα του ομώνυμου δήμου, απλώνεται αμφιθεατρικά κατά μήκος της παραλιακής ζώνης με τα μεζεδοπωλεία, τα εστιατόρια, τα καφέ μπαρ και τα ξενοδοχεία. Τα επιβλητικά διώροφα και τριώροφα νεοκλασικά κτίρια, που μαρτυρούν την αίγλη του παρελθόντος, τα παραδοσιακά σπίτια, οι γραφικές σκάλες και οι ωραίες εκκλησίες, το λιμάνι με την πολυσύχναστη μαρμάρινη προκυμαία, τα καΐκια και τις ψαρόβαρκες συνθέτουν ένα ξεχωριστό οικιστικό σύνολο. Το αρχαίο Γύθειο υπήρξε ναύσταθμος των Σπαρτιατών, γνώρισε δε περίοδο ακμής κατά τους Ρωμαϊκούς Χρόνους, όταν ανήκε στο Κοινόν των Ελευθερολακώνων και αποτέλεσε το κυριότερο εξαγωγικό κέντρο της Λακωνίας. Από τα τέλη του 18ου αι. το Γύθειο, που επί Τουρκοκρατίας ονομαζόταν Μαραθονήσι, εξελίχθηκε σε πολιτικό κέντρο της Μάνης, ενώ κατά τη διάρκεια της Επανάστασης υπήρξε ορμητήριο του ελληνικού στόλου. Στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αι. το Γύθειο γνώρισε οικονομική και πολιτιστική άνθηση. Το λιμάνι του Γυθείου, όπου συχνά ελλιμενίζονται κρουαζιερόπλοια, συνδέεται με τα Κύθηρα, τα Αντικύθηρα και τον Κίσσαμο Χανίων.
